Czy na Mazurach żyły niedźwiedzie? Według legend tak. Czy głaz w Niedźwiedzim Kącie rzeczywiście upamiętnia ostatniego upolowanego na Mazurach niedźwiedzia? O odpowiedź na to pytanie poprosiliśmy Adama Gełdona z Nadleśnictwa Spychowo.
„Niedźwiedzi kamień”, który według legendy wskazuje miejsce upolowania ostatniego niedźwiedzia na Mazurach znajduje się nieopodal leśniczówki Niedźwiedzi Kąt. W poniedziałek wybraliśmy się tam z leśnikiem Adamem Gełdonem.
Na głazie, który stoi tuż przy potężnym dębie, który niczym stojący na dwóch łapach niedźwiedź chroni głaz przed zagrożeniami, widać już ząb czasu. Napis, który na nim był, jest w tej chwili praktycznie nie do odczytania. Według legendy głaz postawiono, aby upamiętnił wydarzenie z 1804 roku - upolowanie ostatniego niedźwiedzia na Mazurach. Ale znawcy lokalnej historii twierdzą, że kamień mógł być poświęcony też jakiemuś leśnikowi. I to jego nazwisko mogło być na nim wyryte. Tego, niestety, już się potwierdzić nie da.
Legenda jednak działa na wyobraźnię i jest doskonałym magnesem na turystów. Wykorzystują ją i sami leśnicy, i mieszkańcy gminy Świętajno.
Bieg tropem niedźwiedzia (w tym roku odbędzie się w niedzielę, 28 sierpnia, zapisy: www.superczas.pl), Rowerowy Szlak Ostatniego Niedźwiedzia (szlak zielony) – to tylko dwa produkty turystyczne na bazie tej historii.
Ale czy w tej legendzie jest choć odrobiny prawdy? Czy niedźwiedzie żyły, mogły żyć na Mazurach?
- Jak w przypadku każdej legendy i przekazu ludowego, tak i w tym nie mamy pewności, ale wykluczyć tego też nie można – odpowiada na to pytanie leśnik Adam Gełdon. - Danych na ten temat nie ma wiele. Kto upolował niedźwiedzia, czy jest w tym ziarenko prawdy? Tego chyba nigdy się nie dowiemy. Z przyrodniczego punktu widzenia, nic nie stoi na przeszkodzie, aby takie drapieżniki żyły w naszych lasach. Wszak występowały na terenie niemal całego naszego kraju jeszcze przed końcem XVII w. Więc odpowiadając na pytanie: tak, niedźwiedzie mogły żyć na Mazurach. Niestety, poza legendami nie dysponujemy w nadleśnictwie żadnymi naukowymi zapiskami na ten temat. Ale kto wie, może jacyś miłośnicy historii, gdzieś "dokopali się" do jakichć wiarygodnych danych. Jeśli tak, to chętnie byśmy zapoznali się z takimi opracowaniami – dodaje leśnik.
Adam Gełdon mówi też, że sam zastanawiał się hipotetycznie nad możliwością powrotu niedźwiedzia brunatnego na Mazury.
- Skoro prowadzi się odtwarzanie populacji rysia, to dlaczego nie niedźwiedzia? – pyta retorycznie i z uśmiechem. - Ale nie byłaby to wcale taka prosta sprawa. I nie chodzi tu o sam gatunek, a bardziej o odbiór społeczny. Dziko żyjących niedźwiedzi nie było w naszych lasach od wieków. Ludzie odwykli od tych drapieżników, więc zapewne budziłyby one strach, niepewność i mnożyły konflikty, które obserwujemy na przykładzie wilków powracających na obszary dawniej zajmowane na zachodzie kraju, na skutek wprowadzenia ochrony ścisłej. Jeśli hipotetycznie miałoby dojść do takiego odtworzenia populacji niedźwiedzia, to najpierw trzeba byłoby wykonać dużo pracy edukacyjnej i systemowej, mającej na celu wzrost akceptacji społeczeństwa i zminimalizowania potencjalnych konfliktów z człowiekiem – dodaje leśnik. - Póki co, takich planów nie ma, a niedźwiedzie obecnie żyją w górach, głównie w Bieszczadach, i na szczęście nie ma tam większych problemów w relacjach z ludźmi.
Półmaraton Tropem Niedźwiedzia
odbędzie się w niedzielę, 28 sierpnia.
Zapisać się można za pośrednictwem strony internetowej www.superczas.pl
Będzie to już 5 edycja tego wydarzenia.
- Nie spodziewaliśmy się takiego zainteresowania – przyznaje Adam Gełdon. - Trasa jest trudna, można zmoczyć nogi (śmiech), błoto, woda, kładki, mostki, bardzo urozmaicona. Raczej nie na bicie rekordów, ale okoliczna przyroda zachwyca biegaczy. Dziki, malowniczy, puszczański wygląd trasy przyciąga ich naprawdę bardzo wielu. Tak wielu, że musieliśmy wprowadzić limity.
Główny dystans to 21 km. Dodatkowym będzie Dyszka Juranda (10,5 km) oraz biegi dla dzieci.
Szlak rowerowy „Ostatniego Niedźwiedzia”:
Trasa: Spychowo cmentarz – Spychowo – Niedźwiedzi Kąt – Rezerwat Przyrody „ Pupy" – Ścieżka edukacyjna "Jezioro Ciche" – Spychowo cmentarz. Oznaczona jest kolorem zielonym. Długość trasy to 28 km.
Czyli jednak podniosą podatki aby spłacić wszystkie zobowiązania np wieżę ciśnień. Pan burmistrz z radnymi się przeliczył, czy może to było w planach? Jesteśmy jednym z biedniejszych miast w województwie, a inwestycji w tym kierunku brak. Aż strach pomyśleć co będzie dalej.
Zaniepokojona
2025-11-05 15:04:13
Zło dzie je!
Rydż
2025-11-05 14:41:48
Zobaczył światełko w tunelu, pędził żeby zdarzyć zanim zgaśnie.
Opętanie zanim świeczka zgaśnie.
2025-11-05 13:42:39
Energetyka planowych wyłączeń raczej nie robi w nocy. Rzeczywiście, że mogła być awaria, tym bardziej że w ubiegłym tygodniu były wichury.
darekk
2025-11-05 10:11:59
A jak ktoś mieszka na drugim końcu miasta, samochodu nie ma, ale lata swoje ma, to co ma zrobić z tym worem ubrań? Niech mi odpowie jakaś mądrala.
Stara baba.
2025-11-05 07:50:02
Ostróda poradziła sobie z tym o wiele lepiej. Pojemniki, które stały kiedyś na każdym osiedlu z oznaczeniem PCK (połowa pewnie szła później do ciupeksów), przekształcono na pojemniki zakładu komunalnego. Po prostu je przemalowano, odpowiednio oznaczono i tyle w temacie. Każdy w Ostródzie, idąc ze śmieciami, powiedzmy z butelkami czy papierami, ma teraz oddzielny pojemnik na odzież. Po prostu już nie jest oznaczony jako PCK, więc można każde szmaty tam wrzucić i nie musi czekać na zbiórki, czy samemu kombinować transport do kurde zakładu oczyszczania miasta, tym bardziej że każdy i to nie małe pieniądze płaci za śmieci !!! Nie wiem czemu, ale Szczytno zawsze ma jakiś problem i jak inne miasta sobie radzą z tego typu rzeczami, to nasze nie !!! Buractwo tym naszym miastem rządziło i rządzić będzie nadal jak widać
NSZ 1111
2025-11-04 18:01:23
Może to była niespodziewana awaria(czasem jest zwarcie w transformatorze lub na linii przesyłowej) a wyłączenie prądu nastąpiło samoczynnie w skutek zabezpieczenia technicznego.
Spokojnie z tymi bezpodstawnymi złośliwościami do energetyki.
2025-11-04 13:53:57
Co za mrzonki... Uwiarygodnienie fikcji literackiej ma pomóc? Komu? Po co? Żałosne
Robert
2025-11-04 13:34:15
Ciekawe. Jakiś czas temu, na zapytanie skierowane do Ministra Finansów, ile środków w budżecie jest zarezerwowanych na obwodnicę Szczytna, tenże odpisał (pismo do wglądu), że 0. A czy te środki będą w przyszłych budżetach, to zdarzenie raczej przyszłe, niepewne. Może Redakcja podrążyłaby głębiej, jak to faktycznie jest z tym finansowaniem? Zapewnień drogowców nie brałbym za pewnik.
Obserwujący
2025-11-03 14:26:50
Ten problem mnie zadziwia. Obwodnica wokół Szczytna to ostatnia rzecz, jakiej potrzebuje lokalny handel. Wystarczy spojrzeć na obecne obłożenie sklepów. Po wybudowaniu obwodnicy centrum będzie miastem widmo.
J. Walter
2025-11-03 12:47:19