Kościół ewangelicki w Dźwierzutach wzniesiony w (?) XIV/XV/XVI w. (dokładne datowanie jest obecnie przedmiotem badań archiwalnych i architektonicznych) jest mieszaniną form gotyckich, i renesansowo-manierystycznych i nowożytnych. Najstarsze zachowane dokumenty wymieniają dźwierzuckiego duchownego w 1391 r. Badania dendrochronologiczne przeprowadzone w 2021 r. datują zachowaną konstrukcję szachulcową ściany północnej nawy kościoła na 1530 r., zaś konstrukcji dachowej oraz odkryty w 2019 r. ponad obecnym stropem z lat 30 XX w., zachowany polichromowany strop na 1590 r.
Bardzo ważnym i cennym elementem wyposażenia kościoła są wstawione w 1936 r. trzy okna z unikalnymi dziś witrażami z sygnaturą Gerharda Eisenblätter z Królewca (28.05.1907 Królewiec - 03.08.1975 Lubeka)., jedyne pełne zachowane dzieło tego artysty w naszym województwie i jedne z nielicznych witraży z okresu lat 33 XX w.
Badania historyków sztuki z Muzeum we Fromborku, zajmującymi się m.in. sztuką witrażową wskazuję, iż skromna z pozoru realizacja witrażowa w kościele w Dźwierzutach jest wyjątkowa na skalę województwa i kraju. Gerhard Eisenblätter prowadził pracownię (malarstwo, witraże) do lat 70 XX w., a jego dzieła są dziś wysoko notowane na aukcjach sztuki.
To szklenie witrażowe jest ważne i unikalne również dlatego, iż większość zabytkowych witraży w kościołach regionu Mazur i Warmii powstało pod koniec XIX i na początku XX w. Historyczne witraże kościoła ewangelickiego w Dźwierzutach, podobnie jak inne jego wyposażenie jest świadectwem dawnych czasów i źródłem informacji na temat historii tej ziemi i ludzi z nią związanych.
Na witrażach zachowały się inskrypcje fundatorów – gospodarzy okolicznych wsi, szczególnie cenne ze względu na dawne, mazurskie nazwy wiosek, np. Sczepanken (Szczepankowo), z której pochodził Jerzy Olech tłumacz satyr i bajek Krasickiego, twórca świeckiej literatury w języku polskim na Mazurach wydawca podręcznika szkolnego „Przyjaciel dzieci”.
Stan zachowania okien witrażowych wymaga pilnej interwencji konserwatorskiej oraz zabezpieczenia przed destrukcją. Witraże posiadają różnorodne zniszczenia: drobne ubytki, pęknięcia, kwatery posiadają liczne nieszczelności. Stan zachowania siatki ołowianej jest dobry. Najbardziej zniszczyła się warstwa malarska naniesiona na zewnętrzną powierzchnię szkieł. Przyczyną jest brak zabezpieczenia przed zewnętrznymi warunkami atmosferycznymi.
Również wewnętrzna warstwa malarska została poddana wymywaniu przez wodę kondensującą się na szybach.Planowane prace konserwatorskie zabezpieczą witraże przed dalszym niszczeniem warstwy malarskiej, przed wpływami atmosferycznymi (wiatr) i oraz przed wandalizmem (także czynionym przez ptaki).
W tym celu witraże zostaną zabezpieczone na przyszłość poprzez oszklenie ochronne okien oraz montaż witraży na oryginalnych ramach skrzydeł okiennych od wewnątrz uwzględniając dystans pomiędzy oszkleniem ochronnym a witrażami. Tym samym zabytkowe szklenie kościoła będzie mogło być prezentowane w innowacyjny i bezpieczny dla zabytku sposób. Celem planowanej konserwacji jest uratowanie obiektu przed zniszczeniem, zatrzymanie procesów destrukcyjnych, przywrócenie w jak największym stopniu pierwotnych walorów estetycznych i artystycznych. Program prac konserwatorskich został zatwierdzony przez Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Poza pracami przy samych witrażach planowane są do przeprowadzenia prace konserwatorskie tynkowanych ościeży okien wraz z parapetami.
Naszym marzeniem jest, by oryginalne elementy wyposażenia kościoła, jakim są witraże trzech okien prezbiterium kościoła ewangelickiego, które przetrwała burzliwe powojenne losy świątyni, zachowane zostały dla przyszłych pokoleń.
Będziemy wdzięczni za wsparcie przez Państwo naszego projektu. Koszt renowacji trzech okien witrażowych wraz z pracami konserwatorskimi tynkowanych ościeży przez specjalistyczne pracownie konserwacji zabytków wynosi 64468,36 PLN. Otrzymaliśmy wsparcie finansowe z „zewnątrz” w wysokości 56668,36 PLN. Brakuje nam jeszcze 7800,00 PLN (12,09 %). Na stronie internetowej Parafii oraz na facebooku będziemy na bieżąco informowali Państwa o wysokości zebranej zbiórki oraz zaawansowaniu planowanych do przeprowadzenia prac.
Wpłaty będzie można dokonywać na ogłoszoną zbiórkę „zrzutka” a także na konto Parafii: Parafia Ewangelicko-Augsburska
ul. Jedności Słowiańskiej 3 12-130 Pasym
Konto nr: 30 8838 1060 2009 0600 1571 0001
Oj, tak, tak! Tam zawsze był tzw. kiosk. Ja pamiętam taki blaszany, przeszklony. Być może wcześniej stał tam \"drewniak\". Te napoleonki, pączki... Mordki i łapki oblepione lukrem, kremem stawiały się na lekcji po tej dużej przerwie.
Sentymentalna
2025-07-16 12:49:27
No, mnie z dzieciństwem kojarzy się chleb od Bielskiego lub Kochanka. A w tym punkcie, a nieopodal chodziłam do podstawówki, była też kiedyś cukiernia czy piekarnia i na długich przerwach biegało się tam po spore ciastka \"ptasie mleczko\"...
Tutejsza
2025-07-16 11:20:14
Tekst nieciekawy, po prostu wylana żółć z głebi trzewi pana Mądrzejowskiego okraszony nieciekawym zdjęciem. Jak nie macie felietnistów, to może warto ogłosić jakiś konkurs, a nie publikować treści o niskim i watpliwym poziomie. Może chwila refleksji?
Joanna
2025-07-16 11:17:08
Co to SIM?
Gabi
2025-07-16 09:35:16
Gratuluję odwagi oderwania się odnzielonego koryta.
Obserwator
2025-07-16 00:44:02
Już zapewne Zieloni obstawili ten Stołek. Konkurs to farsa. O ile będzie :)
Obserwator
2025-07-16 00:43:05
To ciekawe kto z PSL zasiądzie na stołku, Jarku czekamy i obserwujemy!
Mieszkańcy
2025-07-15 16:55:33
Żołądek zawsze daje znać gdy jest pusty ale mózg niestety nie.
kozaostra
2025-07-15 15:20:02
Naszym włodarzom tylko najlepiej wychodzi przecinanie wstążek.A narkotykami jak handlowali tak handluja.Przykro wszyscy maja wywalona co dzieje się z młodzieżą. Najważniejsze że wstążki przecięte.Myslalam panie Burmistrzu że pan to ogarnie ale nic w tym kierunku nie robione.Wszystko zamiatane pod dywan oczywiscie tyczy to całej rady.
Julka
2025-07-15 10:38:46
Smolasty to artystyczne dno dna i patologia. Kto wpadł na pomysł żeby to beznadziejne byle co zaprosić??? i jeszcze mu płacić
Prusak
2025-07-15 08:11:55