Tym razem ze zbiorów Muzeum Mazurskiego w Szczytnie prezentujemy maselnicę – oryginalną, bo na biegunach.
Na terenie Mazur ważnym składnikiem pożywienia ludności wiejskiej było mleko i jego przetwory, w tym masło produkowane w różnego rodzaju maselnicach. Były to maselnice tłuczkowe, kołyskowe oraz wirnikowe.
Do produkcji masła była używana przede wszystkim śmietana. Najpierw pozyskiwano mleko w czasie dojenia. Następnie je cedzono przez kawałek płótna lnianego lub gęste sitko naciągnięte na blaszaną obręcz (cackę) i wlewano np. do kamionkowych garnków, z których następnego dnia gospodyni zgarniała łyżką zebraną na wierzchu śmietanę. W zamożniejszych gospodarstwach używane do tego celu były centryfugi odwirowujące śmietanę od mleka. Śmietana z kolei trafiała do różnego rodzaju maselnic, gdzie w wyniku tłuczenia, wirowania lub kołysania powstawało masło.
Na załączonych zdjęciach prezentujemy unikatową pod względem wzornictwa maselnicę pochodzącą z 1880 roku z okolic Pisza. Wykonana w całości z drewna bez użycia gwoździ, służyła do wytwarzania masła ze śmietany poprzez rytmiczne poruszanie znajdującej się na biegunach skrzyni, dodatkowo przedzielonej we wnętrzu ramką z pionowymi szczebelkami. Wewnątrz poprzez ciągłe mieszanie śmietany dochodziło do łączenia się kuleczek tłuszczu i tworzenia grudek masła. Otrzymane masło przekładano np. do drewnianych foremek z motywem dekoracyjnym, które nadawały mu ozdobny kształt.
Maselnicę można oglądać na ekspozycji sprzętarstwa w Muzeum Mazurskim w Szczytnie.
Klaudiusz Woźniak
Znałem kiedyś P.Gołaszewskiego ojca lub dziadka, który mieszkał w Szczytnie i prowadził zakład fotograficzny. Pozdrawiam serdecznie. Jurek
Jurek
2025-12-30 22:30:41
serio? kto teraz bedzie zap.. na pensje włodarzy? no kto?
Maks
2025-12-30 10:02:55
Uważam, że pisanie o latach zaniedbań w sprawie wieży to takie powielanie schematu jak gdyby ta wieża miała wynieść Szczytno na piedestał i dać 1000 miejsc pracy. To naprawdę nie sztuka po prostu wziąć duży kredyt. Pamiętajmy, że wtedy inne rzeczy nie będą robione. Przecież przez lata wiele inwestycji w mieście zrobiono, obecnie są. Nie da się wszystkiego jednocześnie. Był zrobiony zamek, teraz czas na wieże po prostu
Kamil
2025-12-29 07:57:14
,,no cóż , taki mamy klimat\'\' - A co niektórzy powielają.
że tak powiem
2025-12-27 20:06:13
Niestety to jakieś rządy nieudaczników. Ale czego można się spodziewać po takiej ekipie. Niestety to wina tych co głosowali na takich radnych.
Józef Nowak-Afanasjew
2025-12-27 17:35:22
Pan Burmistrz \"umył ręce\" od problemu.
dr
2025-12-27 16:33:03
Gratuluję Pani Karolino powrotu do naszego pięknego miasta Szczytna . Ja niestety kiedyś po ukończeniu naszego LO a potem UMK w Toruniu ,w Bydgoszczy założyłem rodzinę i tu zostałem.Teraz tylko dwa razy w roku odwiedzam Szczytno ale tu już nie mam nikogo ,moja rodzina dawno odeszła pozostał mi tylko jeden kolega z klasy . Zawsze podkreślam że jestem ze Szczytna i tęsknię za moim miastem rodzinnym.Pozdrawiam serdecznie Panią i redakcję Tygodnika Szczytno. Jurek
adamczykjerzy@icloud.com
2025-12-27 14:50:18
Debile powina tam powstać spalarnia tam jest kompletna dziura kto tam kupił działki za grosze bo w lepszej lokalizacji ich nie stać nie powini mieć prawa głosu większej dziury jak tam nie ma w pobliżu tam psy dupami szczekają
Patryk
2025-12-26 14:22:22
A w Pasymiu działa i wygląda świetnie.
Juras
2025-12-25 07:53:33
Krematorium w gminie Szczytno- nie, biogazownia w gminie Jedwabno i Rozogi - nie, farma wiatrowa w gminie Wielbark - nie, obwodnica Szczytna - nie, wieże telefoni komórkowe j- nie. To takie typowe dla Polaka \"nie, bo nie\".
darekkpk
2025-12-23 15:52:39