Artykuł sponsorowany Poniższy tekst pozwoli Ci zrozumieć różnice między trzema podstawowymi rodzajami literackimi. Różnią się one formą, celem i sposobem przedstawiania rzeczywistości literackiej, warto więc poznać i zapamiętać, czym charakteryzują się te trzy kategorie – zaczynamy!
Liryka to utwory wierszowane, nacechowane emocjonalnie, subiektywne, pełne opisów głębokich przeżyć, refleksji i rozważań. Z reguły pisane są w pierwszej osobie, a dominują w nich takie środki stylistyczne jak metafory, epitety i rymy.
Doskonałym przykładem liryki są utwory Jana Kochanowskiego, którego Treny napisane jako wyraz rozpaczy po utracie córki reprezentują wszystkie cechy gatunku w obrazowy sposób. Jest więc emocjonalna strata, wspomnienia, nostalgia, rozdzierający smutek, osobista tragedia na kartkach papieru.
Liryka to również, na przykład, Jan Tuwim, którego wiersze miłosne pełne wewnętrznych przeżyć stanowią idealną reprezentację gatunku. To także Czesław Miłosz, Wisława Szymborska – liryka, w której poza rymami znajdziesz także dużo wierszy białych, bo taką konwencję lubili ci autorzy.
Czym jest epika?
Epika z kolei jest rodzajem utworów, w których najważniejszą cechą narracyjną są bohaterowie i fabuła. Są to najczęściej dłuższe formy, a autor opisuje historię, używając przestrzeni, czasu, dialogów i osadzenia fabuły w wybranej przez siebie rzeczywistości. Narrator jest dowolny, z reguły pierwszo- lub trzecioosobowy.
Przykładem epiki jest np. książka Konrad Wallenrod autorstwa Adama Mickiewicza, gdzie losy bohatera splatają się ściśle z refleksją narodową. To także Chłopi Władysława Reymonta, czyli długa epopeja wiejska ukazująca życie kierowane rytmem pór roku.
Inny przykład to Lalka autorstwa Bolesława Prusa – powieść realistyczna, z liniową fabułą, w której najważniejsze jest ukazanie obrazu społeczeństwa jako zbioru różnych cech.
Epika kieruje się więc fabułą, opowiadaniem historii, a współczesna popularna beletrystyka pisana jest głównie w tym rodzaju literackim.
Dramatem nazywa się utwór literacki zbudowany tak, by był zdatny do odegrania na scenie. Fabułę prezentuje nie narrator, ale bohaterowie, za pomocą dialogów, monologów i wzajemne działania.
Przykładem z literatury szkolnej mogą być Dziady Adama Mickiewicza, czyli romantyczny dramat z elementami realizmu magicznego, a także Wesele Stanisława Wyspiańskiego czy Antygona Sofoklesa. Antyczny dramat, czyli, kolokwialnie mówiąc, sztuki teatralne, określa się pierwowzorem dramatów, które konstruowane były nawet setki lat później.
Każdy z wymienionych wyżej rodzajów literackich służy innym celom i pozwala na inną formę ekspresji. Pewnym skrótem myślowym jest ten, że liryka odpowiada za emocje, epika – za fabułę, a dramat – za bezpośrednie przeżywanie wydarzeń. Zachęcamy do samodzielnego zgłębiania sekretów każdego z wyżej wymienionych rodzajów literackich – być może odkryjesz coś, o czym wcześniej nie miałeś pojęcia!
Tak ktoś tu nazwał prezydenta alfonsem...przypominam, że drugi z kandydatów był dupiarzem...może nawet się znali??? Tylko każdy z nich robił co innego? Tak poważnie to żeby się tak wypowiadać to trzeba mieć dowody, świadków. Ma je Pan czy tvn lub onet trzyma je w sejfie? Rymanowski ustawił Pana idola premiera na właściwym miejscu. Aż miło się to oglądało...
Tytus
2025-06-05 12:31:00
Te wszystkie wymienione cechy to idealnie pasują do Donalda Tuska więc nie rozumiem co ma do nich prezydent elekt. Aaa no tak TVN...a czekać to Sobie Pan możesz na Swojego prezydenta 5 lat przynajmniej. Ale zaraz! Przecież Pan miał prezydenta! Tylko może przespał Pan te dwie godziny?? Widzi Pan, takich intelektów jak ja jest ponad 10 milionów w Polsce. Musisz Pan zacząć nauczać Polaków jacy to są głupi jak ja albo ja jak oni...Przeżyje Pan. Duda Pana nie ścigał i krzywdy nie zrobił. Ten też Pana nie skrzywdzi. Po co takie wywyższanie się? Pa smutasku...
Kamil
2025-06-05 12:25:32
Policjanci dobrze postąpili. Prawa trzeba przestrzegać, bo inaczej to w Polsce byłaby wolna amerykanka. Za zapominanie trzeba płacić, niestety. A jak pijak zapomni, że za kierownicą trzeba być trzeźwym, to też policja ma dać tylko upomnienie?
fynooh
2025-06-05 09:17:39
Coś te granie zespołowe nie bardzo wychodzi na placu zabaw dla dzieci w miejscowości Jurgi.
Z ratusza tego nie widać , bo za daleko.
2025-06-04 17:33:21
To proszę sprawdzić zezwolenie na Mazurach ile kosztuje, pływam już ładnych parę lat i nie rozumiem jak można napisać że siatki nie mają wpływu ???? szczególnie jak stoją tak że z plaży nie można wypłynąć bo tyle siatek wegorzowych stoi
Zebol
2025-06-04 15:10:41
jak kraść to MILION a nie marne grosze. aby miec na dobrego papuga i emeryturke w Zanzibarze
Tutek
2025-06-04 14:09:00
ale w CZYM problem? wybraliście tych \'speców\' ? będzie kiełbaska i fontanna a nawet jakiś basen czy teżnia? no to płacić wyższe podatki i spalcach
Tutek
2025-06-04 14:01:34
A wiecie że Pani policjantka wyprzedzała na łuku drogi i mimo że zabiła w wypadku człowieka to nadal uczy się w szkole policji na oficera?
nowy
2025-06-04 10:44:15
Szanowny Panie intelekcie, proszę mi powiedzieć czy zdrowo myślący człowiek, zagłosuje na alfonsa, chuligana, łobuza, kłamcę, oszusta, wyzyskiwacza starszej osoby? Czekam na odpowiedź, szanowny Panie Kamilu.
Do Kamila
2025-06-03 17:39:25
Dzieci rodzi się coraz mniej to i ryb mniej przybywa. Po prostu nie tylko ludziom dobrobyt do głowy uderzył...
Kamil
2025-06-03 16:41:08